Van mensen met psychische aandoeningen en psychosociale beperkingen

Cultuur en levensbeschouwing als bronnen van herstel: migratie, identiteitsvorming en psychische problemen

De meeste jongeren met een migrantenachtergrond vinden hun weg in het Nederlandse leven en de samenleving. Maar in de zorg- en welzijnssector zien we ook jongeren die mede als gevolg van de migratiecontext met psychische problemen te maken krijgen. Een voorbeeld betreft het in epidemiologisch onderzoek (recentelijk nog door psychologe van der Ven, promotie Universiteit Maastricht) beschreven verschijnsel dat relatief veel Marokkaans-Nederlandse jongens als psychotisch worden gediagnosticeerd. Sommige onderzoekers schrijven dit toe aan een combinatie van biologische en sociaal-culturele factoren (zoals sociale uitsluiting en stress). Andere onderzoekers wijzen op mogelijke misdiagnostiek.

De aanhoudende discussie hierover illustreert hoezeer er in de GGZ rekening moet worden gehouden met de leefsituatie van migranten en hun nakomelingen. Het boek Vertelt u mij eens iets meer... gaat hierover. Om bijvoorbeeld misdiagnostiek te voorkomen, zo leert het boek, is het belangrijk om te werken met cultuursensitieve methodieken en om de naaste omgeving actief te bevragen. Ook wordt met veel praktische voorbeelden beschreven hoezeer cultuur en levensbeschouwing ziekteopvattingen en hulpzoekgedrag beïnvloeden. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan sommige ouders met een reformatorisch-christelijke en antroposofische achtergrond die hun kinderen niet tegen mazelen laten vaccineren. Een ander voorbeeld is het feit dat sommige Afrosurinaams-Nederlandse jongeren en hun familie het horen van stemmen of het zien van verschijningen toeschrijven aan een winti (geest). Hetzelfde soort verschijnselen wordt door sommige Marokkaans- en Turks-Nederlandse jongeren in verband gebracht met een djinn (eveneens geest). Naast de huisarts of de GGZ zoeken betrokkenen dikwijls ook hulp bij religieuze genezers (respectievelijk winti- en islamitische genezers). Dit stelt zorg- en welzijnsprofessionals voor vragen als: Wat is een winti of een djinn precies en hoe verhouden zich deze verschijnselen tot psychische problemen? Of wat is de rol en de zin van religieuze genezers bij het herstel van psychiatrische cliënten? En hoe kunnen zorg- en welzijnsprofessionals hiermee omgaan?

Naast beantwoording van zulke vragen wordt in het boek ook ingegaan op de strategieën die migrantenjongeren zoeken om hun identiteit vorm te geven. Denk aan de recente discussies over de positie van Turks-Nederlandse jongeren. Belangrijke constatering is dat bij de zorg en het herstel van psychische problemen die identiteitsvorming onderdeel is van de begeleiding. Maar in het boek wordt met casuïstiek eveneens geïllustreerd hoezeer men in de zorg voor ouderen ook rekening moet houden met de migratiegeschiedenis van betrokkenen en de veranderende positie van migrantenouderen in Nederland.

Vertelt u mij eens iets meer
Uitgeverij SWP
152 pagina's | € 22,50
www.swpbook.com/1811