Na inleidende woorden van Jacobine Geel en de presentatie van het nieuwe Handboek FACT door Remmers van Veldhuizen was in de ochtend ruim tijd gereserveerd voor kritische beschouwingen over FACT van Irene van der Giessen en Andries Baart. Irene vroeg aandacht voor de andere betekenis die het woord herstel krijgt in een context van EPA, definities en objectieve data. Een derde meer herstel – wat wordt daarmee bedoeld? Irene denkt dat het vooral gaat om dertig procent meer ‘maatschappelijk herstel’. Wat kan FACT hierin betekenen? Irene beschreef FACT als een landelijk dekkende supermarktketen waarin de schappen voor probleemoplossing goed zijn gevuld maar die in herstel, rehabilitatie en netwerkondersteuning vaak verontrustend leeg zijn. Misschien is een fusie met concurrenten uit welzijn of met de RACT-buurtsupers een oplossing. Aan het einde  van haar met veel humor gebrachte verhaal introduceerde ze het supermarktmodel van psychische problemen: de persoon blokkeert bepaalde emotioneel beladen gangpaden met volle boodschappenkarren waardoor het op de overige paden te druk wordt. De zaal kon deze ervaringsdeskundige beschouwing zeer waarderen en gaf een ovationeel applaus.

Ontwikkelpunten
Andries Baart noemde in een buitengewoon helder betoog een drietal ontwikkelpunten voor FACT: presentie, ‘onderbelichte opgaven’ en de ‘verstandige professional’. Onderbelichte opgaven zoals het werken in de chaotische leefwereld van mensen, de onzekerheid over wat ‘goed’ is en het relationeel werken vragen naast allerlei professionele vaardigheden deugden als moed en trouw, de rehabilitatie van kwetsbaarheid en de bereidheid om ethische beslissingen te nemen. Reflectie en lenigheid zijn belangrijk maar het vak zou zich kunnen ontwikkelen in de richting van een verstandigheid waarin alle aspecten aan bod komen. Over die verstandigheid (phronèsis) horen we nog meer.
Na de twee lezingen waren er 32 workshops. Ongeveer tien gingen er over ‘FACT en…’, vijf hadden herstel in de titel, vier gingen over trauma en psychose en twee over rehabilitatie. De dag werd afgesloten met de eerste ‘Remmers van Veldhuizen lezing’ door de naamgever zelf.
Het was een zeer goed verzorgde dag met prettige voorzitters en aardige entre-acts.

Mijn indruk is dat FACT zich bezint. Dat leidt tot een groter bewustzijn van de lege schappen in de supermarkt. Het geloof dat de schappen misschien wel vanuit het huidige assortiment te vullen zijn is tanende. Maar het inkopen van beperkt houdbare waar als rehabilitatie en herstel kost nog zichtbaar moeite. 

Jos Dröes (psychiater n.p., Stichting Rehabilitatie’92 te Utrecht)