Dat zei Cora Dekker tijdens het symposium Strijdt het verleden in Afrika met de toekomst?

aan de Hogeschool Leiden op 13 april 2010.

 

Centraal tijdens de bijeenkomst stond de vraag of we in Nederland kunnen leren van Community-based Sociotherapy programma’s in Rwanda en Kongo? Dekker, docent social work aan de Hogeschool Leiden, is al veertig jaar werkzaam in de gezondheidszorg. Sinds ongeveer twintig jaar is ze internationaal actief.

 

Dekker ging in vogelvlucht in op de geschiedenis van Rwanda, het koloniale en postkoloniale bewind. Ze beschreef op wat voor manier de kolonisatie van Rwanda en andere Afrikaanse landen uiteindelijk heeft geleid tot sociale ontwrichting. Met als dieptepunt de genocide in 1994 waarbij tussen vijfhonderdduizend en één miljoen doden vielen na een geëscaleerd conflict tussen Hutu’s en Tutsi’s. Sindsdien kampt het land met wat Dekker noemde een ‘geruïneerd sociaal weefsel’.

 

Dekker beschreef hoe Community-based Sociotherapy een belangrijk hulpmiddel kan zijn voor de inwoners van Ruanda bij traumaverwerking. In het land zijn slachtoffers en daders van de genocide in het dagelijks leven op elkaar aangewezen.

 

Het community based sociotherapy project is voor kwetsbare groepen mensen in de gemeenschap; voornamelijk voor vrouwen en ex- gevangenen. De doelstelling van het project is versterking van gevoelens van waardigheid, veiligheid en vertrouwen. Sociotherapeuten gebruiken gewone, dagelijkse gebeurtenissen in groepen methodisch om sociaal en persoonlijk contact te versterken. Ze moedigen deelnemers aan te participeren en verantwoording te nemen. Via dagelijks terugkerende taken, gesprekken, spelletjes en educatie wordt gewerkt aan herstel van waardigheid, veiligheid en vertrouwen. De principes die bij sociotherapie horen zijn interesse, democratie, gelijkheid, deelname, verantwoordelijkheid leren door te doen en een oriëntatie op het hier en nu.

 

Ook een van de andere sprekers tijdens het symposium, Annemieke Richter (hoogleraar medische antropologie aan het LUMC) gaf hoog op over de waarde en betekenis van het programma in landen als Ruanda en Kongo. Richter repte in haar bijdrage over Community-based sociotherapy als een ‘medicijn dat vlug en effectief werkt’. Bij sociotherapy ligt de nadruk op zorg en verzoening, in tegenstelling tot de uitgangspunten waarheid en verzoening bij programma’s die in landen worden ingezet om de bevolking met zichzelf in het reine te laten komen na een traumatisch verleden (zoals met het voormalige apartheidsregime in Zuid-Afrika). Volgens Dekker zou flink op ‘dure blauwhelmen’ (VN-soldaten) kunnen worden bespaard en zouden programma’s met lokale mensen als vredeshandhaver wel eens veel effectiever kunnen zijn.

 

Het symposium van de Hogeschool Leiden is georganiseerd ter gelegenheid van het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd door Dekker. Klik hier voor het interview met Cora Dekker uit SoziO (februari 2007) en het Community-based sociotherapy in Ruanda.