Het programma voor het 5e jaarcongres voor Participatie en Herstel is nog in de maak. Dit jaar staat het congres in het teken van GGZ van de toekomst: nieuwe visies, nieuwe werkzame praktijken en methoden, samenwerkingen in participatie en ambulantisering en andere mogelijkheden of vernieuwingen. Het congres vindt plaats op 8 december in 't Spant! te Bussum.

Herstel staat in de psychische zorg en het sociaal domein volop in de belangstelling. De aandacht richt zich op versterken van veerkracht, benutten van potenties, eigen initiatief of contact zoeken met lotgenoten. Professionals weten veel over wat zij doen om problemen te verhelpen of aandoeningen te behandelen. Kennis over hoe mensen herstellen is nog beperkt. Hoe werkt herstel en wat kunnen we daarvan leren?

Jan Berndsen vertrekt eind 2020 als bestuurder bij Lister. Na 14 jaar voorzitter te zijn geweest van de raad van bestuur van Lister vindt hij het tijd worden voor wat anders. Door zijn vertrek tijdig kenbaar te maken is er voldoende tijd om in zijn opvolging te voorzien.

Op 1 juni 2020 legt Clemens Blaas zijn taken neer als voorzitter van de Raad van Bestuur van HVO-Querido. Op die datum neemt hij afscheid van onze organisatie. Hij zal zijn functie dan twaalf en half jaar hebben uitgevoerd.

Twintig procent van de mensen leeft ongezonder dan voor de coronacrisis. Deze groep sport minder en eet meer. Dat blijkt uit het tweede corona-onderzoek van GGD Flevoland in samenwerking met het RIVM en andere GGD’en. Uit hetzelfde onderzoek, dat werd gehouden onder 5000 Flevolanders. blijkt ook dat een derde zich eenzamer voelt, omdat het (fysieke) contact met vrienden, familie en kennissen zeer beperkt is. Grote vraag is dan ook: Hoe blijven we in deze tijd in mentaal en fysiek opzicht gezond?

Perfectionisme ontstaat zodra het streven naar perfectie uit de hand loopt. Dat is het geval wanneer degene die streeft naar het allerbeste zichzelf irreële eisen stelt. Het brengt burn-out, depressieve en angstige gevoelens, én gedachtenover suïcide dichterbij.

Gezien de ontwikkelingen rondom het coronavirus is besloten de activiteiten tijdens de Week van de Psychiatrie af te lassen. Desondanks blijven we het thema onder de aandacht brengen. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2020 is: Betekenisvol meedoen. Het is belangrijk dat mensen, die te maken hebben met mentale uitdagingen, mee blijven doen of weer meer gaan doen in de samenleving. Verschillende activiteiten van ervaringsdeskundigen (patienten en naasten), hulpverleners en anderen die bevorderen dat mensen weer mee kunnen doen staan centraal in de Week van de Psychiatrie. Hieronder vindt u een greep van onze boeken omtrent dit onderwerp:

De problemen van patiënten passen zelden in één vakje. Dat is zeker het geval bij patiënten met triple problematiek, bij wie er sprake is van een licht verstandelijke beperking (LVB), verslavingsproblematiek én een psychische stoornis. Veel hulpverleners krijgen te maken met triple problematiek, maar weten vaak niet wat er allemaal speelt en zien door de bomen het bos niet meer. Want: waar begin je?

In deze tijd van thuiszitten is het ook goed nog eens een boek of tekst na te slaan binnen het vakgebied. En soms zijn er mooie teksten te vinden uit een grijs verleden, die alsnog flink wat verbazing en leesplezier kunnen opleveren.

Onder redactie van Jean Pierre Wilken en Dirk den Hollander is dit nieuwe handboek met 656 pagina's nu verschenen. Steunend Relationeel Handelen richt zich op mensen in kwetsbare posities. Centraal in het handelen van de professionals staan vier kernhandelingen: verbinden, verstaan, verzekeren en versterken.

Lange tijd niet meer verkrijgbaar geweest, maar in de huidige tijd is niets altijd weg: Het boek Met gezag en deskundigheid is nu digitaal verkrijgbaar.

Het nieuwe nummer van het tijdschrift Participatie en Herstel is een themanummer.

Bemoeizorg is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een volwaardige methodiek, die in de praktijk succes heeft. Er is evidentie dat bemoeizorg werkt! In dit boek wordt bemoeizorg beschreven van A tot Z. Zowel de methodiek als de praktijkervaringen komen aan bod, voor alle beroepsgroepen die cliënten benaderen met ernstige en complexe problemen, die moeilijk bereikbaar zijn.

Somberheid, stress, angsten, irritatie in opvoeding of relaties, verslavingen, lijden onder gedrag, gedachten en emoties. We hebben er allemaal mee te maken. Voor de één zijn het schaduwplekjes in een prima bestaan, bij anderen overheerst het negatieve en is er leed.

Wat drijft mensen ertoe om zichzelf bewust te beschadigen? Zijn deze cliënten intrigerend, moeilijk, zielig, uitdagend, manipulatief, roepen ze afschuw op, angst of medelijden?

Wat betekent het als aanbieders van langdurige zorg verantwoordelijk worden voor alle zorg aan hun cliënten?

Er zijn 10.000 dak- en thuisloze jongeren. Veel van hen zijn afkomstig uit de jeugdzorg, jeugd ggz of zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

Steeds meer professionals komen in aanraking met verwarde en sociaal kwetsbare mensen die goede hulp nodig hebben. Maar dat is vaak nog niet zo eenvoudig.

De ggz is in transitie: op weg naar wijkgericht werken, herstel, open dialogue, peer support, kwartiermaken en destigmatisering. Je ziet het ook aan de inhoudsopgave van ons vakblad. Het is niet de eerste gedaanteverandering. De geestelijke gezondheidszorg is vaker veranderd, en nooit meer dan in de afgelopen zestig jaar.

De Hulpkaart is er voor iedereen die in een situatie kan komen waarin hij de regie kwijt is of geen woorden kan geven aan wat hij wil, als zijn gedrag niet begrepen wordt. De kaart wordt ontwikkeld voor een brede doelgroep, zoals mensen met (beginnende) dementie, verslavingsproblematiek, een (licht) verstandelijke beperking of een psychische aandoening. Maar eigenlijk is de Hulpkaart er voor iedereen die de kaart wil en denkt nodig te hebben.1 In dit artikel wordt een onderzoek naar de doorontwikkeling ervan beschreven. In een latere fase zullen de resultaten daarvan worden gepresenteerd.

Het stigma op psychische aandoeningen kan het herstel van mensen met een psychische aandoening ernstig belemmeren en is ook een factor in het ontstaan en voortbestaan van maatschappelijke achterstanden, isolement en armoede voor deze groep (o.a. Van Weeghel e.a., 2016). Cliënten ondervinden behalve ervaringen van stigma in de samenleving, bij naasten of zelfstigma, ook stigmatisering binnen de ggz, door hulpverleners (o.a. Kroon e.a., LMA, 2019). Professionals die mensen met psychische aandoeningen ondersteunen moeten zich hiervan bewust zijn en sensitiviteit rond stigma ontwikkelen. Bij Buro MAKS werd op grond van de resultaten van een eigen onderzoek de interventie Beyond the Label ingezet om onder medewerkers de reflectie op de invloed van stigma te bevorderen.

De kwaliteitsafdeling van Kwintes ontwikkelde de afgelopen jaren samen met organisatieadviesbureau Q-Consult Zorg een toekomstbestendig kwaliteitsbeleid dat is uitgemond in een eigen kwaliteitsmodel. In dit artikel wordt het Kwaliteitskompas toegelicht en de zoektocht ernaar en de worsteling ermee in de praktijk beschreven. Kwintes en Q-Consult Zorg delen in deze bijdrage hun ervaringen en reflecteren erop.

Op 10 oktober 2019 werd het congres ‘Goede psychosezorg: implementeren is het nieuwe innoveren’ gehouden in Oegstgeest, ter gelegenheid van het afscheid van prof. dr. Mark van der Gaag als hoofd onderzoek van Parnassia Den Haag. Een goede gelegenheid om naar aanleiding van de inhoud van het symposium een impressie te geven van de stand van zaken van de psychologische behandeling van psychosen in Nederland. Mark van der Gaag werd bij deze gelegenheid benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw als erkenning voor zijn grote bijdrage op dit terrein.

Om de samenwerking tussen ggz en de gemeentelijke diensten Werk & Inkomen een extra impuls te geven, heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2017 €3,5 miljoen beschikbaar gesteld voor arbeidsmarktregio’s die de arbeidsparticipatie van mensen met een psychische aandoening willen bevorderen.