De meeste mensen met een ernstige psychische stoornis (zoals schizofrenie en andere psychosen) willen (opnieuw) aan het werk, mits de condities gunstig zijn, zo blijkt uit vele onderzoeken. De arbeidsdeelname in deze groep is echter minder dan 10%. De afstand tussen wens en werkelijkheid is dus groot en ook moeilijk te overbruggen. In het algemeen laat de toeleiding naar de arbeidsmarkt veel te wensen over. En eenmaal aan het werk kunnen cliënten niet rekenen op continu beschikbare begeleiding. Ook is de afstemming tussen arbeidsintegratie en reguliere GGZ-hulp vaak gebrekkig. Individual Placement and Support (IPS) is een arbeidsrehabilitatiemodel dat in deze lacunes kan voorzien.

Het IPS-model, dat ruim tien jaar geleden in de Verenigde Staten door Becker en Drake is ontwikkeld, kent zes hoofdkenmerken (zie Van Weeghel e.a., 2002): Betaald werk als het centrale doel. Een GGZ-instelling die IPS aanbiedt, ziet betaald werk als een wenselijk en haalbaar doel voor mensen met ernstige psychische beperkingen. Snelzoeken naar een baan. De IPS-aanbieder helpt cliënten zo snel en gericht mogelijk bij het zoeken van betaald werk. De voorkeuren van de cliënt centraal stellen. Stafleden en cliënten zoeken samen naar een arbeidsplaats die aansluit op de wensen en mogelijkheden van de cliënt.Ondersteunen op lange termijn. Cliënten, maar ook personen uit hun werkomgeving, krijgenondersteuning zolang zij daaraan behoefte hebben, zo nodig vele jaren achtereen.
Doorlopende arbeidsmogelijkheden inschatten. Gedurende het hele traject wordt herhaaldelijk nagegaan welke werkzaamheden voor de cliënt het meest geschikt zijn. Integreren met GGZ-hulp. De trajectbegeleider maakt deel uit van een ambulant GGZ-team dat multidisciplinair is samengesteld.

De effectiviteit van IPS is in vele Amerikaanse studies aangetoond. Hieruit blijkt dat 40 tot 60% van de IPS-deelnemers op enig moment tijdens de follow up-periode een reguliere betaalde baan had, terwijl dit bij slechts 20% van de deelnemers aan conventionele vormen van arbeidsrehabilitatie het geval was. Verder is IPS effectief ongeacht sekse, leeftijd, etnische achtergrond en psychopathologie van de deelnemers. Goede effectstudies moeten uitsluitsel geven of IPS ook in Europa, c.q. Nederland, werkt. In Groningen participeert het Robert Giel Onderzoekscentrum (RGOc) in een RCT naar IPS in vijf Europese landen. Eind 2005 starten het Trimbos-instituut en het RGOc een RCT naar IPS op vier locaties in Nederland.Daaraan vooraf gaat de vraag of het IPS-model in Nederland wel te implementeren valt Van 2003 tot 2005 hebben op vier plaatsen (Groningen, Utrecht, Den Haag en Eindhoven) proefimplementaties van het IPS-model plaatsgevonden. Uit het begeleidende onderzoek blijkt dat IPS ook in Nederland uitvoerbaar is, al zijn de resultaten nog niet optimaal. In totaal werden namen 316 cliënten aan de nieuwe IPS-praktijk deel, waarvan bijna 20% regulier betaald werk kreeg. Duidelijk werd dat de implementatie van IPS pas slaagt als:

* het grondig wordt voorbereid, met goede afspraken over samenwerking en financiering;
* de projectleiders zich vrijwel full time aan IPS kunnen wijden;
* de trajectbegeleiders én de GGZ-teams een grondig IPS-trainingsprogramma doorlopen;
* de GGZ-teams intensief bij de implementatie van IPS betrokken worden.


Deze en andere onderzoeksbevindingen komen op de studiedag van 30 maart 2006 uitvoerig aan de orde in lezingen, workshops en discussiesessies. Daarbij worden tevens vergelijkingen getrokken met de Verenigde Staten, waar een vergelijkbare, grootschalige implementatiestudie naar IPS heeft plaatsgevonden.

Aanmeldingsinformatie Verdere informatie is op de pagina van Logacom te vinden.