Van mensen met psychische aandoeningen en psychosociale beperkingen

Herstel in de Basis GGZ. En als we het nu eens heel anders gaan doen?

Sinds de nieuwe inrichting van de GGZ per 1 januari 2014 is ook de zorg voor cliënten met chronische, maar stabiele, problematiek gewijzigd. Deze zorg verschuift naar de Basis GGZ en de praktijkondersteuner huisarts GGZ, de POH GGZ. Met de Basis GGZ in het verschiet zijn we bij Indigo in 2012 al begonnen met het ontwikkelen van een zorgmodel voor deze groep cliënten met chronische problematiek. De visie en werkwijze van Indigo lenen zich hier goed voor. We zullen dit onderbouwen en we beschrijven in dit artikel deze specifieke visie en werkwijze van Indigo en illustreren dit met een casus, de heer Van Hoenderloo.

De heer Van Hoenderloo

De heer Van Hoenderloo is een 32-jarige, intelligente man. Hij heeft de HAVO afgerond en is daarna in het leger gegaan. Het werk als militair heeft hij niet zo lang volgehouden, de druk was te hoog. In die tijd zijn de klachten begonnen. Zijn klachten werden uiteindelijk gediagnosticeerd als paranoïde schizofrenie en depressie. Hij is daarvoor behandeld, onder andere medicamenteus. Hij gebruikt nog steeds antipsychotica. Hij heeft nu vooral nog angstklachten.

De Heer Van Hoenderloo woont alleen, zelfstandig. Hij werkt drie halve dagen in de bouw en heeft hiernaast een Wajong uitkering. Hij kan goed met zijn collega’s en zijn leidinggevende overweg. Hij sport veel, met name fitness en is recent gestart met hardlopen.


Generalistische geestelijke gezondheidszorg
De zorg zoals we die bij Indigo hebben ontwikkeld kan vanaf de start gezien worden als voorloper van de huidige Basis GGZ. Indigo is opgericht om onderscheidende geestelijke gezondheidszorg aan te bieden, generalistisch ten opzichte van specialistisch. De oprichters (zie kader) wilden generalistische zorg in of dichtbij de huisartsenpraktijk bieden, laagdrempelig, niet onnodig medicaliserend en zonder wachttijden. Bij de ontwikkeling van deze generalistische zorg is gebruik gemaakt van twee principes: ‘community mental health care’ (Thornicroft et al. 2004) en ‘stepped care’ (Tiemens et al. 2004).

De zorg werd, en wordt nog steeds, waar mogelijk in huisartspraktijken of gezondheidscentra aangeboden. Naast de professionele zorg maken we gebruik van informele zorg in de directe leefomgeving van de cliënt. We werken vanuit een stepped care model, dat niet diagnosespecifiek is, maar uitgaat van het behandeldoel. Vanuit dit behandeldoel kijken hulpverlener en cliënt steeds hoe de cliënt zelf zo snel mogelijk empowered kan worden en zelf weer verder kan. Samen bepalen ze welke vaardigheden de cliënt hiervoor in kan zetten, welke vaardigheden versterkt moeten worden, waar hulp van de omgeving nodig is, hoe de cliënt deze kan inschakelen en welke informatie, begeleiding, advies of training verder nodig zijn.

Met behulp van het model voor kortdurend behandelen van Rijnders zijn deze principes concreet naar de behandelpraktijk vertaald (Rijnders, 2004; Rijnders en Heene, 2010). Met het KOP-model worden klachten, omstandigheden, persoonlijke stijl en de samenhang daartussen snel in kaart gebracht, en worden ook direct de sterke kanten helder. Hierdoor kunnen hulpverlener en cliënt snel focussen en samen het behandeldoel vaststellen.

De Basis GGZ
Ook in de nieuwe situatie van de Basis GGZ staan de generalistische principes nog steeds overeind en vormen de basis van onze zorg bij Indigo. Omdat er een verschuiving is opgetreden vanuit de Specialistische GGZ, zien we nu echter cliënten met ernstiger problematiek dan voorheen. Cliënten met ernstige, risicovolle of zeer complexe problematiek, zullen binnen de Specialistische GGZ behandeld blijven worden. Alle andere cliënten zullen toenemend hun plek gaan vinden binnen de Basis GGZ.

 

Meer lezen? Lees verder in Participatie en Herstel nummer 3 (september, 2015). Nog geen abonnee? Neem nu een abonnement.