Van mensen met psychische aandoeningen en psychosociale beperkingen

Passage 3-2004

Inhoudsopgave

Redactioneel
Hella van Beek

In memoriam
Hans Kroon, Harry Michon en Renata Kolk

Het Strengths Model van Rapp. Werken vanuit de kracht van cliëntensamenleving
Jean Pierre Wilken


Mensen met psychiatrische beperkingen helpen beter te functioneren. Rehabilitatie van mensen met stoornissen van de psychische functies
Jos Dröes


Expressed emotion in professionele zorgrelaties. Een literatuuroverzicht
Greet Van Humbeeck & Chantal Van Audenhove

Empowerment voor allochtone jongeren
Henrike van Diest, Glenn Uiterloo, Maaike van Vugt, John Wennink

Genoeg drang en dwang bij de aanpak van zorgwekkende zorgmijders?
André Wierdsma, Renée Henskens en Armin Voogt


Zaaien en oogsten op de zorgboerderij
Nicole van Erp


De Tussenbus gewogen door haar bezoekers
Irene Jonker, Sarala Nicholas en Judith Wolf



Redactioneel
Nu alle zomervakanties weer voorbij zijn en het werkende leven ons weer opeist, biedt dit nummer van Passage een brede waaier van onderwerpen ter reflectie op de dagelijkse beslommeringen. Overdenking van ons praktisch handelen, een systematische analyse van wat we nu eigenlijk doen, kan ertoe leiden dat rehabilitatie meer methodisch en zelfs wetenschappelijk onderbouwd gaat worden. In de Verenigde Staten lukt dat laatste toch altijd eerder dan bij ons. In het openingsartikel vertelt Jean Pierre Wilken hoe Charles Rapp al vanaf 1982 als hoogleraar een werkmethodiek heeft ontwikkeld en onderzocht die nu bekend staat als het Strengths Model. Deze methodiek wordt inmiddels in meer dan veertig staten toegepast. Gek genoeg wordt er in Nederland en België weinig aandacht aan besteed. Wilken maakt deze omissie goed door uitgebreid op het model van Rapp in te gaan. In Nederland wordt wel volop geëxperimenteerd met de toepassing van het rehabilitatiegedachtegoed. In navolging van het Amerikaanse social work, is in Utrecht het idee van empowerment toegepast in een trainingsprogramma voor allochtone jongeren. Het tegengaan van marginalisering door het versterken van eigen identiteit en vaardigheden staat hierbij centraal. De eerste ervaringen doen ons uitkijken naar de eindresultaten van Henrike van Diest en collega- ’s, die volgend jaar te verwachten zijn. Ook twee andere artikelen vullen een leemte in de Nederlandse rehabilitatieliteratuur. Jos Dröes neemt de lezer mee op verkenning van de literatuur over het grensgebied tussen revalidatie van psychische functiestoornissen (zoals concentratieproblemen) en praktische ervaringen met rehabilitatie van mensen met dergelijke stoornissen. Hij illustreert hoe zinvol het is om beperkingen van mensen altijd te bezien in het kader van de omgeving waarin men iets moet doen; een beperking is geen beperking als er niet iets verwacht wordt. Deze focus op de omgeving verlegt de aandacht naar een meer positieve insteek, namelijk hoe je beperkingen kunt compenseren. Uit Vlaanderen komt een bijdrage van Greet Van Humbeeck en Chantal Van Audenhove over expressed emotion bij hulpverleners. Elke hulpverlener weet voorbeelden van collega’s die moeilijk hun professionele rol kunnen vasthouden, die overbetrokken raken. Nu wordt daar wetenschappelijk aandacht aan besteed. Met verder nog uiteenlopende onderwerpen als dwang en drang, zorgboerderijen en de Tussenbus, biedt deze Passage een doorkijk in de breedte van het rehabilitatieveld. Rest ons u een doorkijk te geven in de redactie. Marianne Bassant heeft in juni afscheid genomen. Zij heeft zich veel jaren met enthousiasme ingezet voor Passage. Gelukkig hebben we dubbele versterking gekregen van Lies Korevaar en Chantal Van Audenhove. Lies Korevaar is lector in Groningen voor het lectoraat Rehabilitatie en was eerder gastredacteur voor Passage voor het themanummer over begeleid leren. Chantal Van Audenhove is hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde van de Katholieke Universiteit in Leuven (België) en coördinator van LUCAS, een interfacultair onderzoekscentrum van deze universiteit. Zij heeft ruime onderzoekservaring en publiceerde eerder (in dit blad) over maatschappelijke steunsystemen. De lezers van Passage stellen wij de komende tijd meer publicaties uit Vlaanderen in het vooruitzicht. Tevens zal de redactie artikelen gaan werven bij de verschillende lectoraten in Nederland, het lectoraat Rehabilitatie voorop.