Van mensen met psychische aandoeningen en psychosociale beperkingen

Reflecteren op de invloed van stigma onder hulpverleners

Het stigma op psychische aandoeningen kan het herstel van mensen met een psychische aandoening ernstig belemmeren en is ook een factor in het ontstaan en voortbestaan van maatschappelijke achterstanden, isolement en armoede voor deze groep (o.a. Van Weeghel e.a., 2016). Cliënten ondervinden behalve ervaringen van stigma in de samenleving, bij naasten of zelfstigma, ook stigmatisering binnen de ggz, door hulpverleners (o.a. Kroon e.a., LMA, 2019). Professionals die mensen met psychische aandoeningen ondersteunen moeten zich hiervan bewust zijn en sensitiviteit rond stigma ontwikkelen. Bij Buro MAKS werd op grond van de resultaten van een eigen onderzoek de interventie Beyond the Label ingezet om onder medewerkers de reflectie op de invloed van stigma te bevorderen.

Invloed van Stigma

Stigmatiseren omvat het proces waarbij mensen als anders en minderwaardig worden gezien en daardoor ongelijkheid ervaren in de samenleving (Pelleboer-Gunnink e.a., 2018). In algemene zin wordt stigma omschreven als een ongewenste, beschamende eigenschap die de status van een individu in de ogen van anderen in de gemeenschap verlaagt. Stigma zet een individu apart van anderen en koppelt hen aan ongewenste, stereotiepe eigenschappen. In reactie hierop gaan mensen de negatief gelabelde persoon afwijzen, vermijden en discrimineren (ongelijk behandelen of achterstellen). Dat gebeurt eerder en sterker als er sprake is van ongelijke machtsverhoudingen tussen stigmatiseerders en gestigmatiseerden (Van Weeghel e.a., blz. 22). Daarnaast kunnen individuen het stigma internaliseren, zij gaan geloven dat de negatieve labels daadwerkelijk betrekking hebben op henzelf. Mensen met psychische aandoeningen behoren tot de meest gestigmatiseerde groepen in de samenleving. Hoewel professionals in de ggz over het algemeen stigma zeer onwenselijk vinden, blijkt steeds weer uit onderzoek dat cliënten. 

Lees het artikel verder via deze pagina of op pagina 8 van het maartnummer van Participatie en Herstel. Nog geen abonnee? Klik dan hier.